Ακούστε το κείμενο που ακολουθεί!
Αφήγηση: Ελένη Νασιάκου.
H “Παλιά Ηλεκτρική” είναι ένα από τα ελάχιστα βιομηχανικά κτήρια της πόλης που σώζονται. Μαζί με την Δημοτική Αγορά και τον ναό του Αγίου Γεωργίου συνδέθηκε με την ενίσχυση ενός σημαντικού αστικού πόλου με εμπορική δραστηριότητα στον αντίποδα της κεντρικής πλατείας. Κατασκευάστηκε το 1910 από τον γνωστό βιομήχανο του Βόλου, Μελέτιο Σταματόπουλο, ο οποίος ανέλαβε τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης συνάπτοντας συμβόλαιο διάρκειας πενήντα ετών με το Δήμο.
Το συγκρότημα αποτελείται από δύο συνεχόμενα κτήρια με μεγάλα παράθυρα πλαισιωμένα από συμπαγή τούβλα, αετωματική επίστεψη, κυκλικούς φεγγίτες και δίριχτες στέγες. Το γωνιακό, διώροφο, λιθόκτιστο, με καλοδουλεμένους καμπύλους γωνιόλιθους στο ισόγειο και όροφο κτισμένο από ψημένα συμπαγή τούβλα, στέγαζε ορισμένες από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου κάτω και την κατοικία του διευθυντή επάνω. Το μηχανοστάσιο του εργοστασίου βρισκόταν στο συνεχόμενο ισόγειο λιθόκτιστο κτήριο. Μέχρι τις παραμονές του β’ παγκοσμίου πολέμου, το εργοστάσιο λειτουργούσε μόνο νύχτα για λόγους οικονομίας. Η λειτουργία του τερματίστηκε το 1957, με την γενική λήξη όλων των ιδιωτικών αδειών εκμετάλλευσης ηλεκτρικού ρεύματος και την αναγκαστική εξαγορά του από τη ΔΕΗ. Από το 1965 επανήλθε στην κυριότητα του δήμου Καρδίτσας και τα τελευταία χρόνια στεγάζει τις εκθέσεις των μελών του Εικαστικού Συλλόγου Καρδίτσας. Πρόσφατα εγκρίθηκε η μελέτη επανάχρησής του ως πολιτιστικό κέντρο, η οποία χρηματοδοτήθηκε από το κληροδότημα Μπρακατσούλα.
Ήξερες ότι …
- το 1907 ο Σταματόπουλος είχε συνάψει παρόμοια σύμβαση ηλεκτροδότησης με την γειτονική πόλη των Τρικάλων;
- όταν άρχισε να λειτουργεί, το εργοστάσιο είχε διευθυντή τον γιό του Μελέτιου, Κωνσταντίνο Σταματόπουλο και γερμανό μηχανολόγο;
Τι άλλο σχετικό μπορείς να δεις στην πόλη;
- Την ενότητα σχετικά με τον εξηλεκτρισμό στο Μουσείο Πόλης.
- Το συνεχόμενο χαμηλό κτήριο πάνω στην οδό Πλαστήρα, το οποίο στέγαζε τα γραφεία του εργοστασίου και σήμερα φιλοξενεί τα γραφεία και το φωτογραφικό αρχείο της ΠΕΑΕΑ για την Εθνική Αντίσταση.
Ιστορικές πηγές – ντοκουμέντα.
Περισσότερα για την ιστορία του εξηλεκτρισμού της Καρδίτσας…
Η καινοτομία του εξηλεκτρισμού δεν έγινε δεκτή από όλους τους Καρδιτσιώες με τον ίδιο ενθουσιασμό. Αντιθέτως, η κολοσσιαία για την εποχή δαπάνη ύψους 1,5 εκ. δρχ., η μακροχρόνια δέσμευση και οι ελλείψεις της πόλης σε βασικές υποδομές, όπως η αποστράγγιση ελών, η αποχέτευση κ.ά. προκάλεσαν την αντίδραση μελών του δημοτικού συμβουλίου, βουλευτών του νομού και των μεγαλύτερων σωματείων της πόλης, η οποία εκφράστηκε με τη σύσταση «πολιτικού» συλλόγου με σκοπό την ενημέρωση του κοινού, συλλαλητήρια και διαβήματα διαμαρτυρίας.
Παρά τη δριμεία κριτική και τις καταγγελίες εναντίον του δημάρχου Τσιάμη Λάππα, το εργοστάσιο άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 1910. Στο μεσοπόλεμο, το ηλεκτρικό εργοστάσιο απασχόλησε συχνά την τοπική κοινωνία: οι παρατεταμένες διακοπές ρεύματος στο διάστημα 1918-1920, η απεργία του προσωπικού του το 1924, η αντίδραση για τους πένθιμα στολισμένους στύλους τα Χριστούγεννα του 1932 λόγω του θανάτου του ιδιοκτήτη, η μαζική τρίμηνη αποχή των Καρδιτσιωτών από τη χρήση ρεύματος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις τιμολογιακές αυξήσεις, το 1933, ήταν ορισμένες από τις σημαντικότερες αφορμές.
| Κείμενα: Φωτεινή Λέκκα – Δημιουργία: Μιχαήλ Παπαντώνης |
 |
| Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 (CC-BY-NC-SA) |
