Η Μάνα

Ακούστε το κείμενο που ακολουθεί!

Αφήγηση: Ελένη Νασιάκου.


Μπρούτζινο άγαλμα σε υπερφυσικό μέγεθος με τίτλο «Η Μάνα μου», αντίγραφο από τη συλλογή της Βουλής των Ελλήνων. Παριστάνει γυναίκα του μόχθου, με φτωχικά, αγροτικά ρούχα και μαντήλι στο κεφάλι. Το πρωτότυπο φιλοτεχνήθηκε από τον γνωστό γλύπτη Χρήστο Καπράλο (1909-1993) με μοντέλο τη μητέρα του, στην περίοδο της Κατοχής, όταν ο καλλιτέχνης είχε αποσυρθεί στο χωριό του, το Παναιτώλιο Αγρινίου.

Όρθια με το δεξί χέρι να κρατά το φουστάνι της, το αριστερό στο μάγουλό της, τα μάτια να κοιτάζουν χαμηλά, το βλέμμα της σε βαθιά περισυλλογή, η Μητέρα του γλύπτη, ακόμη κι αν δεν κατάγεται «ίσα από την Αθηνά την ακουμπισμένη στο κοντάρι της Ακρόπολης», όπως έγραψε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος,  θυμίζει στο πνεύμα και στον ιδεαλισμό γλυπτά της αρχαιότητας.

Ήξερες ότι …

  • ο Χρήστος Καπράλος σπούδασε στο Παρίσι, ήταν της γενιάς του Γιάννη Τσαρούχη, του Γιάννη Μόραλη και του Οδυσσέα Ελύτη, και συνδέθηκε στενά με τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό και τον ζωγράφο Γιώργο Μπουζιάνη;
  • Το άγαλμα της «Μάνας» συντηρήθηκε από συμβασιούχους και εθελοντές του Μουσείου Πόλης του Δήμου Καρδίτσας την άνοιξη του 2018;

Τι άλλο σχετικό με τον Καπράλο αξίζει να επισκεφτείς;

  • Το σπίτι του στην Αίγινα, το οποίο λειτουργεί ως παράτημα της Εθνικής Πινακοθήκης. Στην αυλή του μια πανομοιότυπη «Μάνα» αγναντεύει το πέλαγος.
  • Το περιστύλιο της Βουλής των Ελλήνων που φιλοξενεί τη ζωφόρο «Μνημείο της Μάχης της Πίνδου», μια μνημειακή σύνθεση με περισσότερες από 100 ανθρώπινες μορφές, μήκους 40 μέτρων.

Ιστορικές πηγές – ντοκουμέντα.

Τι έγραψαν για τη «Μάνα» του Χρήστου Καπράλου…

Ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός

«Ανεπιφύλακτα το λέω, οι αποδόσεις στο μάρμαρο της Μάνας του Καπράλου ήταν για μένα μια πρώτη επαφή με την ελληνική Γη και τον ελληνικό Πόνο, που δόθηκε έπειτα από αιώνες στη Γλυπτική. Κυτάζοντας το έργο αυτό, τη Μάνα του όρθια, τη Μάνα καθισμένη, τη Μάνα του γερτή, ξανάζησα όλες τις δοκιμασίες που τα πρόσφατα αυτά χρόνια επέρασε η Ελλάδα, κι ένιωσα μαζί όλο το νεύρο, κι όλο το ήθος της μεγάλης και ιερής της Καρτερίας. Και στην κηδεία της ίδιας Μάνας, δεν αιστάνθηκα να περιορίζεται ο ρυθμός σε μια εικόνα προσωπικής συντριβής, αλλά να απλώνεται σ’ ένα αίσθημα αγιότητας που εκάλυπτε όλη την ελληνική πατρίδα, όπως την ακολουθούσανε ακουμπόντας στα δεκανίκια οι τραυματίες της κι οι μοιρολογήτρες που τη συνοδεύανε με το θρήνο τους. Η Μάνα του Καπράλου εγίνονταν έτσι Μάνα όλων μας». 

Άγγελος Σικελιανός, Εφημερίδα Το Βήμα, 16.11.1950

Η επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης Άρτεμης Ζερβού, αρχείο pdf.

Από τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του αγάλματος την άνοιξη του 2018.

Κείμενα: Φωτεινή Λέκκα – Δημιουργία: Μιχαήλ Παπαντώνης
Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0  (CC-BY-NC-SA)